Author: admin

Time, in fact, is a ‘State of Consciousness’, which is immemorial and immortal, if we are aware and awakened. The deep-sleep of not being aware, pushes us into unconscious state, when we are timeless and unbound by time. It really means we are not ‘Here and Now’ and shall not be then and there; because […]

तत्वज्ञान ह्या शब्दाला आंग्लभाषेत ‘Philosophy’ असा शब्द आहे. संकृत मधील ‘दर्शनशास्त्र’ ह्या करिता Philosophy हा शब्द मुळीच योग्य नाही, कारण त्याचा अर्थ ज्ञानाविषयी प्रेम [Philo=Knowledge] व [Sophie=Love], म्हणजे ज्ञानाविषयी प्रेम. म्हणून दर्शनशास्त्राकरिता ‘Philosophy’ हा शब्द अयोग्य आहे. त्याकरिता फारतर जवळचा शब्द ‘Mysticism’ असा स्विकारता येऊ शकतो, याचे कारण खरोखरीच दर्शनशास्त्र गूढ, अगम्य व समजण्यास अतिशय […]

प्रेरक: सूचकश्चैववाचकोदर्शकस्तथा| शिक्षकोबोधकोश्चैवषडेतेगुरव: स्मृता: || A Teacher is that who inspires, who gives appropriate instructions and guidance, who helps to search for truth, who imparts knowledge and who awakens and illuminates. Bharat Ratna Dr. Sarvepalli Radhakrishnan was born on September 5, 1888, in a middle class family in Thiruthani, Tamil Nadu. Dr. Radhakrishnan had taught at University […]

अज्ञेभ्यो ग्र्न्थिन: श्रेष्ठा ग्रंथिभ्यो धारिणो वरा: | धारिभ्यो ज्ञनिन: श्रेष्ठा ज्ञानिभ्यो व्यवसायिन: ||मनुस्मृती.१०३|| अशिक्षित व्यक्तिपेक्षा शिक्षित मनुष्य श्रेष्ठ. ग्रंथातील ज्ञान हृदयस्थ करणारा केवळ  वाचणार्‍यापेक्षा श्रेष्ठ. केवळ ग्रंथ हृदयस्थ करणार्‍यापेक्षा त्यातील खरे ज्ञान ज्याने आत्मसात केले तो अधिक श्रेष्ठ; आणि जो आत्मसात केलेय ज्ञानाप्रमाणे आपले आयुष्य जगतो तो सर्वात श्रेष्ठ.१ तर असे श्रेष्ठ ज्ञान मिळविण्याकरिता सर्वप्रथम […]

कालिदास हे एक अभिजात संस्कृत लेखक होते. त्यांना भारतीय संस्कृत भाषेतील महान कवी आणि नाटककार म्हणून ओळखले जाते. त्यांची नाटके आणि कविता प्रामुख्याने वेद, रामायण, महाभारत आणि पुराणांवर आधारित आहेत. कालिदासाच्या सप्त साहित्यात तीन नाटके, दोन खंडकाव्ये आणि आणि दोन महाकाव्यांचा समावेश होतो. संस्कृत भाषेमधील महान साहित्यकार महाकवी कुलगुरू कालिदास यांचे साहित्य हजारो वर्षापासून सर्वाना […]

आज आदि शंकराचाऱ्यांची १२३३वी जयंती. महान व्यक्तींची जयंती व पुण्यतिथि साजरी करण्यापाठीमागे काय उद्देश आहे हे समजावून घेणे अत्यंत महत्वाचे आहे. याबाबत महाभारतात, एक प्रसंग आहे. महाभारतात एक कथा आहे. ‘धर्माने’ युधिश्ठिराला प्रश्न विचारला कि, ‘कोणत्या मार्गाने जावे? (‘क: पंथा:?) त्यावेळी युधिश्ठिराने उत्तर दिले ते असे, तर्कोऽप्रतिष्ठः श्रुतयो विभिन्ना नैको ऋषिर्यस्य मतं प्रमाणम्। धर्मस्य तत्त्वं […]

(१) पुराणांची पार्श्वभूमी व स्वरूप: वर्तमान हिंदू धर्माचे स्वरूप प्रामुख्याने पुराणाधिष्टित असून, हिंदू धर्माला अंगभूत असलेल्या असंख्य तात्विक व व्यावहारिक संकल्पना पुराणांनी विशद केल्या आहेत. त्यांनी वैदिक धर्मातील यज्ञादींचे महत्व कमी करून हिंदू धर्माला एक नवे वळण देण्याचे काम केले. वैदिक मंत्रांच्या बरोबरीने पौराणिक मंत्र वापरले जाऊ लागले. देवपूजा, राज्याभिषेक, मूर्तीस्थापना इत्यादि बाबतीत पौराणिक पद्धत […]

ईशवास्य उपनिषद हे अत्यंत गहन, अर्थपूर्ण व अथांग असे उपनिषद आहे. केवळ १८ श्लोक इतके लहान, पण अर्थाच्या दृष्टीकोणातून तितकेच मोठे आणि आ विश्वे व्यापून उरलेले उपनिषद. यजुर्वेदाच्या वाजसनेय संहितेमध्ये ईशवास्य उपनिषद आढळते. वाजसनेय संहितेमध्ये एकूण चाळीस अध्याय आहेत, त्यातील शेवटच्या अध्यायात हे उपनिषद आहे. या उपनिशदाचा मूळ व प्रमुख उद्देश हा परमेश्वराची विश्वातील एकात्मता […]

I do not remember a month since long, when there was no news either from Kashmir or Chhattisgarh, of attacks on security forces and police personnel. Either our soldiers or policemen are killed in brutal attack or Terrorists and Naxals are killed. Then, combing operations are launched and sometimes our forces succeed in their combing […]