सध्या घडीला बहु चर्चित विषय अक्ख्या भारतातील कायदेविश्वात हाच आहे, कारण ह्या प्रकरणाचे, श्री उद्धव बाळासाहेब ठाकरे, श्री. एकनाथजी शिंदे यांच्या राजकीय कारकीर्दीवर काय परिणाम होतील हा खर तर दुय्यम मुद्दा आहे. महत्वाचा मुद्दा तर असा आहे कि, हा निर्णय कायद्याच्या दृष्टीकोनातून ऐतिहासिक ठरणार आहे. कालच्या वादविवादात (Argument) श्री हरीश साळवे यांनी विधीमंडळाच्या सभासदत्वाचा निर्णय […]
Category: Marathi
जागतिक महिला दिन
दरवर्षीच आपण सर्व महिला दिन साजरा करतो, म्हणजे काय करतो तर व्हाटस आप, फेसबुक, ट्विटर वगैरे माध्यामावर संदेश पाठवतो. बस्स इतकेच. उरलेल्या वर्षातल्या ३६४ दिवस काय करतो? उत्तर, काहीच नाही. काय करणे अपेक्षित आहे? कुणास ठाऊक. आपण कधी हे समजावून घेण्याकरिता कांही प्रयत्न केला आहे का? कांही जणांनी केलाही असेल कदाचित, पण असे फारच थोडे. […]
एक नवीन साहित्य प्रयोग
मी यापूर्वी लेख, कविता, कथा, अति लघुकथा (अलक) हे साहीत्य प्रकार इंग्रजी, मराठी, हिन्दी व उर्दू भाषेत हाताळलेत. कांही उर्दू / हिन्दी गाण्यांचा इंग्रजीत अनुवाद पण केला. आज यापलीकडे जाऊन एकाच विषायावर एकाच वेळी तीन भाषांमध्ये तीन कविता लिहिल्या आहेत. [संदर्भ: “मराठीत: “जणू चांदण्याचा फुलला पिसारा”, इंग्रजीत: “On the Edge of a Cliff”, आणि हिंदीमध्ये: […]
मुक्तविचार – मुक्तसंवाद – मुक्तछंद
मला माहीत नाही हे गद्य आहे, पद्य आहे की, निबंध आहे. मुक्तचिंतन आहे मुक्तविचार आहे की मुक्तछंद. यातील छंद कोणता आहे, रस कोणता आहे व वृत्त कुठले आहे की, सर्वांची सरमिसळ आहे. हे तत्वज्ञान आहे की, सामान्य ज्ञान आहे. हा खोलवर केलेला गहन विचार आहे की, सहज सुचलेला मुक्तसंवाद आहे. हे स्वगत आहे की, संवाद […]
एक चिठ्ठी
कमला नेहमीप्रमाणे तिच्या कार्यालयात वेळेपूर्वी पोहचली. प्रसाधन गृहात जाऊन आली. तितक्यात हरीसुद्धा पोहचला. दोघांच्या बसण्याच्या जागा शेजारी शेजारीच होत्या, कारण दोघांचा वृत्तपत्र विभाग एकच होता, ‘आंतरराष्ट्रीय घडामोडी’. हरी प्रसाधन गृहाकडे जातांना नेहमीच्या सवयीप्रमाणे त्याचे पैशाचे पाकीट त्याच्या टेबलाच्या पहिल्या कप्प्यात ठेवले. कमला क्षणभर थांबून त्याच्या टेबलाकडे गेली व क्षणार्धात तिने त्याच्या पाकीटाच्या मागच्या कप्प्यात एक […]
रिझल्ट
आजोबांची झोपयाची वेळ झाली आणि तितक्यात नातू आला व त्याने विचारले, “रिझल्ट काय?” “कधी झाली तुझी परीक्षा?” आजोबा त्याचा पुन्हा तोच प्रश्न आजोबांकडे बोट दाखवत. आजोबा, “अच्छा, एम ए चा…..अजून लागला नाही.” आता त्याने त्याचे बोट आजोबांकडे निर्देशित करून स्वत:च्या हृदयाकडे नेत विचारले, “हार्टचा रिझल्ट?” आजोबा उत्तरले, “एकदम ओक्के…” त्याच्या चेहऱ्यावर एकदम आनंद व शांती […]
कला, कलाकार, कलात्मता व सामाजिक जबाबदारी
समाजातील प्रथितयश व्यक्ति ह्या कायमच समजातील सर्वच स्तरातील व्यक्तींच्या आयुष्यावर परिणाम करत असतात. प्रत्येक वेळी असा परिणाम करण्याचा उद्देश मनात ठेवूनच तसे केल्या जाते असे नव्हे, पण असा परिणाम ज्या व्यक्तींच्या वर्तणूकीमुळे होत असतो त्यांनी अधिक सतर्क व सजग असायला हवे, कारण अशा व्यक्ती समजात जेंव्हा एखादे विशिष्ट स्थान संपादन करतात, तेंव्हा त्यांना ते स्थान […]
समाज माध्यमे – अंतर्नाद व आंतरशोध
जय नावाचा इतिहास…….
सायंकाळ म्हणजे दिवसाला रात्रीशी भेटण्याची वेळ, म्हटले तर रात्र वाटते म्हटले तर दिवसही वाटतो. पण खरे तर दोन्हीही नसतात. असतात फक्त आभास, असण्याचे. बर्याेच वेळा आयुष्यात देखील असेच काही क्षण येतात, जेंव्हा की, नक्की कळतच नाही की ती वेळ कुठली आहे. त्यात छाया असते आनंदाची, पण विनाकारण आपण त्यात दू:खाची छाया आहे असे समजून वागतो […]
युवक महोत्सव – प्रहसनाच्या नावाने लावणीद्वारा धार्मिक भावनांवर आघात
कांही दिवसांपूर्वी डा बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठात युवक महोत्सवात विद्यार्थ्यानी कांही सांस्कृतिक कार्यक्रम सादर केलेत. त्यांत एका समूहाने कुठल्याशा सादरीकरणात सीतेच्या तोंडी लावणी टाकून नाट्यप्रतिभेचा, हिंदुसंस्कृतीचा व हिंदू धर्माचा घोर अपमान केला. खरे तर भारतीय दंडविधानाप्रमाणे दाखलपात्र गुन्हा आहे. अखिल भारतीय विद्यार्थी परिषदेच्या कार्यकर्त्यांनी आक्षेप घेऊन हस्तक्षेप केला व ते प्रस्तुतीकरण बंद पाडले. ते चांगलेच […]
निवडणूकचिन्ह – मानचित्र – संकेतचित्र
[Symbol – Emblem – Picture]
सध्या भारताच्या मा. सर्वोच्च न्यायालयाच्या घटना पिठासमोर निवडणूक चिन्ह किंवा पक्षचिन्ह ह्या विषयावर दोन राजकीय पक्षांमधील वादाचा मुद्दा आज सकाळपासून दिवसभर चर्चिला जात आहेत. त्यातील कायद्याच्या बाबींची चर्चा मी इथे करीत नाही तर, त्यानुषंगाने त्यात गुंतलेल्या नैतिक (Ethical), भावनिक (Emotional) व सामजिक (Social) मुद्यांचा ऊहापोह करणे हा उद्देश आहे. या विषयांत राजकीय पक्ष व त्याची […]
नैसर्गिक न्यायतत्वे (Principles of Natural Justice)
श्री एकनाथ शिंदे व श्री गोगवले यांनी सर्वोच्च न्यायालयात विधानसभेचे उपसभापती यांनी सोळा आमदारांना त्यांचे सभासदत्व का रद्द करण्यात येऊ नये अशा प्रकारच्या सूचना (Notice) देण्यात आल्या व अठ्ठेचाळीस तासाच्या आत उत्तर देण्यास सांगितले. परंतु त्याधीच काही आमदारांनी उपसभापतीच्या विरुद्ध अविश्वासाचा ठराव दाखल केला. अशा परिस्थितीत, वास्तविकपणे, घटनेतील कलम प्रमाणे उपसभापतींनी सभासदत्व रद्द करण्याच्या सूचना […]
दक्षिणाम किम् ? दक्षिणाम किमर्थं ददाति?
दक्षिणाम किम् ? दक्षिणाम किमर्थं ददाति? (दक्षिणा म्हणजे काय? दक्षिणा का द्यायची?) आज मी एका वेगळ्या विषयावर लिहिण्याचे ठरविले आहे. म्हटले तर तो विषय दररोजचा आहे आणि म्हटले तर नाही. विषयाचे स्वरूप सामाजिक तर आहेच, पण एक दृष्टीने धार्मिक पण आहे. आपण आपल्या घरी कित्येक धार्मिक कार्यक्रम करत असतो. मग तो साधा सत्यनारायण असो की […]
सृष्टीच्या या दिव्य रुपे दिसतसे अव्यक्त ही………..
वाकलेल्या पल्लवीला पावसाने चुंबिले, अतृप्त काळ्या मातीला पावसाने सुखविले, दूर तिकडे पलीकडे गिरीकंदरा सुखवसा, हरित उत्फुल्ल वृक्षातूनी मुक्तबिन्दु स्वर जसा………. प्रसन्न शुभ्र जलप्रपाती तुषार मुक्त नर्तती, भेटण्यास जिवलगाशी प्रेमयुक्त विहरती, इवल्याच त्या पर्णांकुरी स्नेह सारा दाटला, आकंठ स्नेह हर्षासवे मैत्र सारा दाटला……… मनभावलेला वाकलेला वनमित्र हिरवा डोलतो, वायुसवे आपुल्याच अंगा प्रेमरूपे साहतो, शिर्षस्थ त्याच्या गुलाबी […]
तत्वज्ञान – भारतीय तत्वज्ञान व षडदर्शने
तत्वज्ञान ह्या शब्दाला आंग्लभाषेत ‘Philosophy’ असा शब्द आहे. संकृत मधील ‘दर्शनशास्त्र’ ह्या करिता Philosophy हा शब्द मुळीच योग्य नाही, कारण त्याचा अर्थ ज्ञानाविषयी प्रेम [Philo=Knowledge] व [Sophie=Love], म्हणजे ज्ञानाविषयी प्रेम. म्हणून दर्शनशास्त्राकरिता ‘Philosophy’ हा शब्द अयोग्य आहे. त्याकरिता फारतर जवळचा शब्द ‘Mysticism’ असा स्विकारता येऊ शकतो, याचे कारण खरोखरीच दर्शनशास्त्र गूढ, अगम्य व समजण्यास अतिशय […]
मनस्वी भटकणाऱ्या मेघाशी अभिन्नहृदय कालिदासाचा अपूर्व काव्यमय मनोहारी संवाद – मेघदूत
कालिदास हे एक अभिजात संस्कृत लेखक होते. त्यांना भारतीय संस्कृत भाषेतील महान कवी आणि नाटककार म्हणून ओळखले जाते. त्यांची नाटके आणि कविता प्रामुख्याने वेद, रामायण, महाभारत आणि पुराणांवर आधारित आहेत. कालिदासाच्या सप्त साहित्यात तीन नाटके, दोन खंडकाव्ये आणि आणि दोन महाकाव्यांचा समावेश होतो. संस्कृत भाषेमधील महान साहित्यकार महाकवी कुलगुरू कालिदास यांचे साहित्य हजारो वर्षापासून सर्वाना […]
आदि शंकराचार्य – एक अद्भुत व अकल्पनीय तत्वज्ञ
आज आदि शंकराचाऱ्यांची १२३३वी जयंती. महान व्यक्तींची जयंती व पुण्यतिथि साजरी करण्यापाठीमागे काय उद्देश आहे हे समजावून घेणे अत्यंत महत्वाचे आहे. याबाबत महाभारतात, एक प्रसंग आहे. महाभारतात एक कथा आहे. ‘धर्माने’ युधिश्ठिराला प्रश्न विचारला कि, ‘कोणत्या मार्गाने जावे? (‘क: पंथा:?) त्यावेळी युधिश्ठिराने उत्तर दिले ते असे, तर्कोऽप्रतिष्ठः श्रुतयो विभिन्ना नैको ऋषिर्यस्य मतं प्रमाणम्। धर्मस्य तत्त्वं […]
लोकसंवादाचा महामंत्र – पुराण कथनं
(१) पुराणांची पार्श्वभूमी व स्वरूप: वर्तमान हिंदू धर्माचे स्वरूप प्रामुख्याने पुराणाधिष्टित असून, हिंदू धर्माला अंगभूत असलेल्या असंख्य तात्विक व व्यावहारिक संकल्पना पुराणांनी विशद केल्या आहेत. त्यांनी वैदिक धर्मातील यज्ञादींचे महत्व कमी करून हिंदू धर्माला एक नवे वळण देण्याचे काम केले. वैदिक मंत्रांच्या बरोबरीने पौराणिक मंत्र वापरले जाऊ लागले. देवपूजा, राज्याभिषेक, मूर्तीस्थापना इत्यादि बाबतीत पौराणिक पद्धत […]
ईशावास्यम् इदं सर्वम् – जाणीवेचा अद्भूत प्रवास
ईशवास्य उपनिषद हे अत्यंत गहन, अर्थपूर्ण व अथांग असे उपनिषद आहे. केवळ १८ श्लोक इतके लहान, पण अर्थाच्या दृष्टीकोणातून तितकेच मोठे आणि आ विश्वे व्यापून उरलेले उपनिषद. यजुर्वेदाच्या वाजसनेय संहितेमध्ये ईशवास्य उपनिषद आढळते. वाजसनेय संहितेमध्ये एकूण चाळीस अध्याय आहेत, त्यातील शेवटच्या अध्यायात हे उपनिषद आहे. या उपनिशदाचा मूळ व प्रमुख उद्देश हा परमेश्वराची विश्वातील एकात्मता […]
राष्ट्रीय विज्ञान दिन
आज २८ फेब्रुवारी रोजी संपूर्ण देशभरात ‘राष्ट्रीय विज्ञान दिवस’ म्हणून साजरा केला जातो. देशाचे महान शास्त्रज्ञ डॉ चंद्रशेखर व्यंकट रामन यांनी आजच्या दिवशी जी किमया केली होती, त्यामुळे त्यांना नोबेल पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले होते. महान वैज्ञानिक भौतिक शास्त्रज्ञ सर डॉ चंद्रशेखर वेंकट रामन यांनी २८ फेब्रुवारी १९२८ रोजी भौतिकशास्त्रातील विषयावर एक महत्त्वपूर्ण शोध लावला […]
Recent Comments