Everybody of us is watching news channels since last one month or so and wondering about the ‘Gherao’ of New Delhi, by demonstrating farmers. Roads to Delhi are blocked at some places completely and at some places partially; even though the Epidemic Act is in force since long, besides the legal provisions are available with […]
My Literature
|| आशानाम् मनुष्यानामं ||
The world is vast, everything changing fast, Making obsolete everything, all are aghast………. A year has come, and slipped so away, Nobody enjoyed anything, it’s always homestay…. Virus bitten deadly, venom through fangs, Unfolded its flag, killing human brawn…. Earth was revolving, but remained we still, Looking with hopes but, dawn is uphill……. Virus spread […]
|| श्रीमद्भगवद्गीता : ज्ञानाचा अभूतपूर्व आविष्कार ||
नारायणं नमस्क्रुत्य नरं चैव नरोत्तमम् | देवीं सरस्वती व्यासं ततो जयमुदिरयेत ||” (महाभारत आदिम श्लोक) गिताजयंती म्हणजे ज्यादिवशी भगवान श्रीकृष्णांनी अर्जुनाला महाभारत युद्धात मार्गदर्शन केले. तो दिवस म्हणजे भारतीय कालगणनेनुसार मार्गशीर्ष शुक्ल एकादशी. ही घटना कुरुक्षेत्रावर घडली, जे आत्ताच्या हरियाणामध्ये आहे. “महाभारतात गीतेचा समावेश झाला तेव्हांइतकीच आजही ती नावीन्यपूर्ण व स्फूर्तिदायक प्रत्यक्ष अनुभवाने ठरते. गीतेच्या […]
मक्केकी रोटी Pizza और कढी
Smoke has blackened, roads are blocked, invisible everything, ears are locked… विनाकारण रस्त्यावर, बसले संसार मांडून, खोटे खोटे रडून, नुकसान सांगतात ओरडून… सिर्फ कुछ प्रांतोमेही, क्या अकाल पडा है, बरसात नही हुई, और महामारी आई है… Predators flocked, to challenge democracy, Some are also there, hatching conspiracy… महागड्या गाड्या यांच्या, शामियाने सजवले, बदामाचे दूध पिऊन, […]
देव समरसतेत पाहून घे
बाहेर जरी दिसते असे, तत्व मात्र एकच आहे, तुझ्यामध्ये मी आहे, नी माझ्यामध्ये तु आहे……||१|| आदि आहे शक्ति जरी, शिव तिचे रूप आहे, अर्धनारीनटेश्वर, म्हणून तर तसे रूप आहे….||२|| संयोग आपला होत असतो, हे काही खरे नाही, आधीच सगळे ठरले असते, आपल्याला ते कळत नाही….||३|| त्याच्यापसून त्याच्यापर्यंत, एक वलय एक प्रवास, सगळेच ह्याच मार्गाने, जात […]
आनंदाचे पर्व नवे
धुक्यात झाली पहाट ओली, रवि किरणांचे नृत्य नवे | नभानभाच्या सुवर्ण महिरपी, आशेचे हे गीत नवे ||१|| मधुर सुंदरी धुक्यात ओली, शब्दांचे हे गीत नवे | शांत मानसी शुद्ध स्वरूप हे, आत्म्याचे नवरूप नवे ||२|| गोड अशी ही धुन मनातील, धुक्यात हरवली मुक्त मने | धुंद मानसी गीत असे हे, कवितेचे स्मितरूप नवे ||३|| वसुंधरेच्या […]
Touched Thy Stare
Frizzy were hair, heavenly was a smile, Gleaming and pleasing, looked for a while (1) Blown like a flower, might came from woods, Twinkling were eyes, like bubbly fresh woo (2) Shine was superb, and swayed like ripple, Sang she Sonnet, emotions stirred (3) Appeared in a dream, and smiled like a moon, Winked like […]
उर्दू जबान है ईश्वर खुदा है
बडी मुद्दतोसे बदली है दुनिया, मानो की सारी सो जो गयी है | सिमटी हुईसी मकानोमे बंद है, कही कुछ नही है, सारा यही है | न जाना न आना बस घरमे बसेरा, अपनी तो सारी दुनिया यही है | ऐसेमे मनमे खयालो की बारीश, रंगी नजारे बेहद हंसी है | न जंगल यहा है, […]
Maharshi Valmiki – A Great Poet, Hermit, Seer, Saint
It is one of the world’s most remarkable classic and excels all in its moral appeal. It is full of lessons for all and deserves to be read with interest and benefit by all lovers of healthy literature. It is noted for its poetic excellences and is the oldest specimen of epic poetry. For the […]
नजरोमे हमने आफताब देखा..
हसते हुये तुमको देखा जभीभी, नजरोमे हमने आफताब देखा, धीमी महकती लगी चांदनी तब, सरगमका सपना आंखोमे देखा….१ मुस्कान इतनी जन्नतसी देखी, दिदार हमने करही लिया था, खुले गेसूओ रुखपे बिखरेही थे तब, रुख तो सलोना महक ही रहा था….२ हमे कोई उल्फत नजर आ रही थी, नजर जो हवासी महका रही थी बहकीसी नजरे […]
रंग चिंब जाहले…
शुभ्र चांदणे जणू, धवल पुष्प जाहले, मनामनात स्नेहभाव, भरून पूर्ण जाहले | अनंतकाल चाललो, सखे तुझ्या सवेच मी, प्रेमभाव सुरमयी, माझिया तुझ्या मनी ||१ || स्वप्नपुष्प साजरे, पाहीले असे मनी, सार्थसत्य जाहले, तुझे असे मम मनी | भावरंग सप्तसुर, कुसुमात स्पर्श हासरे, शांतगान शब्द जसे, कुसुम जणू लाजरे ||२|| सर्वभाव पाहिले, मनपुष्प जणू जाहले, सूररंग […]
|| विष्णुसूक्त ||
शांताकारम् विष्णुस्मरणं, रूपं मधुरं विष्णुस्मरणं | सकलं पापं दु:खम् हरणं, गोविंदत्वम् नमो नमः ||१|| ध्येयं नित्यम् ईश:स्मरणं, भक्तिरूपेण तु नित्य स्मरणं | प्राप्तं प्राप्तं सर्वं प्राप्तम्, निजदुःखहरणं हरे हरे ||२|| आत्मध्यानं विष्णुस्मरणं, पापं सर्वं नाशयति | पुण्यं प्राप्तं सदैव सम्यक्, विष्णुस्मरणं हरे हरे ||३|| विष्णु स्मरणं सदैव प्राप्तं, निजसुखप्राप्तं दु:खहरे | भावं व्रुद्धं सर्वसुखप्राप्तं, मनसा […]
|| आनंदसूक्त ||
|| अर्थात आनंदाचे सामगान || या किरणानो त्वरा करा रे, आनंदाचे गीत म्हणा रे , दु:ख मनातील सर्व पुसा रे, आशेचे नवगीत म्हणा रे ||१|| दूर जाऊद्या मळभ मनाचे, आनंदाचे गीत म्हणा रे | निराश किरणे दूर करा रे, प्रेमाचे नवगीत म्हणा रे ||२|| उदात्ततेचे नवरंग येऊ द्या, भीतीचे भयसूर जाऊ द्या | हर्षमानसी सामगान […]
|| शिक्षक दिन ||
|| आचार्य देवो भव || In Shukla Yajurveda, there is Taittiriya Upanishad. This Upanishad is further divided into three parts, namely, Shiksha Valli, which is the first of six Vedangas. It is the science of Phonetics and Pronunciation. The second is the Brahmananda Valli and the third is Bhrugu Valli. The Second and Third deal […]
संस्कृत आणि आरोग्यशास्त्र
पंचमवेद आयुर्वेद आयुरसमीन विद्यतेsनेन वा आयुर्विनदतीत्ययुर्वेद ||अ.१.२३|| आयुष्याच्या हिताचा विचार ज्यामध्ये केल्या जातो तसेच दिर्घ आयुष्याविषयी उपदेश ज्यात आहे त्यालाच आयुर्वेद म्हणतात. हे मुला ! आयुर्वेदाचे दोन प्रमुख उद्देश आहेत. रोगाने त्रासलेलया रोगापासून मुक्ती व रोगमुक्त असणाऱ्या लोकांच्या आरोग्याचे रक्षण. वत्स सुश्रुत ! इह खलवायुर्वेदप्रयोजनम् व्या ध्यूपसृष्टानाम् व्याधिपरिमोक्ष: स्वस्थस्य रक्षनकनच्य ||सु.स.अ.१.२२|| आयुर्वेद म्हणजे ज्यात आरोग्याच्या […]
धर्मशास्त्र, वेद, श्रुति, स्मृति व पुराणे
प्राचीन भारतातील कायदे व न्यायपद्धतीचे मूळस्त्रोत || यतो धर्म स्ततो जया: || महाभारत हे धर्मयूद्ध होते. त्या युद्धाला काही नितीनियम होते, जसे आजच्या आधुनिक जगात युद्धामध्येही रेडक्रॉसमध्ये काम करित असलेल्या वाहनावर व कर्मं चार्यावर कोणत्याही पक्षाने हल्ला करायचा नसतो; तसेच महाभारत युद्धात सकाळी सूर्योदयापूर्वी युद्ध सुरू करावयाचे नाही व सूर्यास्तानंतर सुरू ठेवायाचे नाही असा दंडक […]
सामवेद आणि संस्कृत
वेदनाम सामवेदोस्मि देवानामस्मि वासव: | इंद्रियणाम मनष्चस्मि भूतानामस्मि चेतना ||२२|| भगवतगीता: अध्याय १० भगवत गीते मध्ये श्रीकृष्णाने अर्जुनाला विभूति योगात स्पष्टपणे संगितले आहे की, वेदांमध्ये मी सामवेदात आहे. यावरून हे लक्षात येते की सर्व वेदांमध्ये सामवेद किती महत्वाचा आहे. या लेखात पुढे जाण्यापूर्वी आपण प्रथम सामवेदाविषयी काही महत्वाच्या ठळक गोष्टी पाहू. ०१] सामवेद हा भारत-यूरोपा […]
संस्कृत आणि गणित – एक परामर्श
संस्कृत आणि गणित अर्थात सांस्कृतिक गणितशास्त्र [Ethnomathematics] यथा सिखा मयूरानाम, नागानाम मन्यो यथा | तद्वत वेदांगा सहत्रानाम, गणितं मुर्धनाम स्थितम || ज्याप्रमाणे, मोराच्या डोक्यावर तूरा असतो, नागाच्या मस्तकावर मणी असतो, त्याचप्रमाणे, सर्व वेदांग शास्त्रामध्ये गणित खूप महत्वाचे आहे. आजच्या लेखात आपण संस्कृत मध्ये गणित या विषयाचे काय काय साहित्य उपलब्ध आहे हे पाहणार आहोत. जगभरात […]
संस्कृत साहित्य
संस्कृत भाषा ही भारताने जगाला दिलेली एक अभूतपूर्व देणगी आहे. संस्कृत ही अत्यंत अचूक, संपूर्ण, वैज्ञानिक, मधुर व श्रीमंत भाषा आहे. जगातील कुठल्याही भाषेपेक्ष जास्त अक्षरे व शब्द संस्कृत भाषेत आहेत. संस्कृत साहित्यात काव्य, नाटक, तत्वज्ञान, तांत्रिक, वैज्ञानिक व धार्मिक ग्रंथांचा सामावेश होतो. आदि काळापासून संस्कृतचे ज्ञान मौखिक पद्धतिने पिढ्यान पिढ्या प्रसृत करण्यात आलेले आहे. […]
कवितेतील कविता
चाळीस झाली वर्षे आता, हात तुझा हातात असे | मनी भावना आनंदाच्या, गंध सुखी हृदयात वसे ||१|| मनात तेंव्हा जे रुजले ते, तेच मनातही अजून असे | ऋतू ऋतूतून विहरत विहरत, मनी प्रेमही तेच असे ||२|| सप्तपदीला धरला कर तो, मनी भावना तीच असे | मंगल मंगल मनी विहरते, तीच कविता मनी वसे ||३|| काळ […]